Ik hou van aandacht en volgens mij hou ik er veel meer van dan de gemiddelde mens. Maar altijd als ik vertel aan mensen dat ik van aandacht hou, voelen ze zich genoodzaakt om te zeggen: “Ja maar Emma, iedereen houdt van aandacht”.
En ja, tot op zekere hoogte houden we allemaal van aandacht in een bepaalde, bescheiden vorm. Een kaartje op vakantie, een telefoontje als je ziek bent of een complimentje over je haar. Hartstikke leuk. Sommigen van ons houden weer wat meer van de in-your-face-variant, zoals mensen die columns over zichzelf schrijven (hiii), radiopresentatoren die proberen tv-presentator te worden en mensen die je voor je verjaardag foto’s van hun eigen kinderen geven. (Bij NIEMAND, in de geschiedenis van verjaardagen, heeft ooit ‘professioneel genomen foto’s van random kinderen’ op z’n verlanglijst gestaan. Stop hier allemaal mee.)
Verder zijn er genoeg mensen die ook helemaal niet van aandacht houden in die minder bescheiden vorm: het middelpunt zijn, verjaardagen vieren, enzovoorts. Ik daarentegen, omarm al die dingen. Geef me dat middelpunt, laat me elke dag jarig zijn, zing voor me en geef me cadeaus. Je zult mij niet horen zeggen dat ik het liever niet heb.
Aandacht kan los van al dat positieve en soms bombastische nog heel veel andere vormen aan nemen. Er bestaat niet alleen zoiets als een podium en een microfoon. Waar ik bijvoorbeeld heel lekker op kan gaan, is medelijden. Het is zo heerlijk als mensen je genaaid hebben en ze zich ervan bewust zijn. Schuldgevoel. Wat een heerlijke, pure vorm van aandacht is dat. Mensen geven om je. Ze willen niet dat jij je rot voelt. Ze willen dat jij niet boos op ze bent, JIJ, specifiek jij. Ze willen het ‘goed met je maken’. Ze doen vriendelijk tegen je. En ze willen iets fiksen wat ze denken kapot te hebben gemaakt.
Ik heb vaak geen idee dat er blijkbaar iets heeft plaatsgevonden dat mij pijn had kunnen doen. Maar als ik aan anderen merk dat ik kan cashen, grijp ik mijn kans. Als Emma gekwetst is, voelen we ons namelijk lullig, want die maakt elk jaar trouw alle groepsapps aan voor verjaardagscadeaus. (Overigens is dit een kleine voorzorgsmaatregel die ik neem, zodat ik kan rekenen op genoeg leverage voor m’n eigen verjaardag.)
Ik heb nog maar weinig sterfgevallen gehad in mijn directe omgeving. maar het lijkt me top als het een keer gebeurt. Soms stel ik me de aandacht voor die ik dan zou krijgen. Dat moet te gek zijn. Bovendien zou het me eindelijk een goede reden geven om te janken op begrafenissen.
Voor je me haat, laat het me even uitleggen.
Als ik naar een begrafenis ga, moet ik de hele tijd heel hard janken. Ook als ik de overledene eigenlijk nauwelijks kende. De hele situatie, het afscheid-nemen en de verdrietige nabestaanden. Ik krijg een enorme brok in m’n keel, ter grootte van een aardappel, en de rest van de ceremonie zit ik ergens op een bankje te snikken. En janken op een begrafenis is niet zo verbazingwekkend. Begrafenissen zijn nu eenmaal verdrietige bijeenkomsten en er zijn weinig plekken op aarde waar je openbare tranen zo sociaal geaccepteerd zijn.
Maar toch…
Die hele begrafenis-situatie is gewoon niet zo super als de meest directe nabestaanden (denk: vaders, moeders, beste vrienden) tijdens een speech rustig snikken, terwijl JIJ, de zus van de vriend van de broer van de vader van de kat van iemands buurman, in je eentje harder jankt dan al die mensen bij elkaar, tijdens een muziekstuk waaraan een herinnering kleeft waar jij absoluut niets mee te maken hebt. Bonuspunten als de nabestaanden jou na afloop van de ceremonie komen troosten; en jij dan ineens jammerend staat uit te leggen dat je het heus niet zo erg vindt dat die persoon dood is, dat je echt niet weet waarom je nou zo van slag bent en dat het je eigenlijk niet zozeer om die dode persoon, maar meer om de situatie gaat. Geloof me maar als ik zeg dat iemands begrafenis niet het juiste moment is om diens dood te bagatelliseren. Ook niet als je daarmee je eigen aanstellerij wil verklaren.
Daarom zou het een stuk makkelijker zijn als de eerstvolgende begrafenis die ik bezoek, van iemand is die ik heel goed ken. Als ik dan jank, heb ik tenminste de echte, legitieme reden om dat te doen.
En dat ik die aandacht zo graag wil, daar heb ik ook geen goede reden voor. Ik zou je dolgraag gerust willen stellen met een verhaal over dat ik ben verwaarloosd als kind en ik het nu probeer te compenseren met een schuldgevoel vanuit andere mensen en mezelf belachelijk maken met columns. Maar de waarheid is dat er vrij weinig mis met mij is. En dat is waarschijnlijk een nog veel onprettiger idee. Voor mij, althans. Want als ik al een aandachtsgeile psychopaat ben, wat zou er dan allemaal onder de oppervlakte mis zijn met jou? Misschien heb je weleens hele ranzige incestporno gekeken. Of de ex van je beste vriend genaaid. Misschien heb je een keer iemand een foto van je kinderen gegeven voor z’n verjaardag waar diegene niet om gevraagd had.
En soms, als ik dan nadenk over jouw tekortkomingen, denk ik opgelucht: dan ben ik toch liever aandachtsgeil.
