Wist je dat het impressionisme werd geleid door drie getalenteerde vrouwen? Of dat Fountain van Marcel Duchamp origineel door een vrouw is bedacht? In deze nieuwe serie willen we met The TittyMag verhalen van toonaangevende vrouwen uit de kunstgeschiedenis opnieuw vertellen. Deze verhalen zijn vaak door de kreukels van de tijd in vergetelheid geraakt. Deze week bespreken we het krachtige abstracte werk van de Amerikaanse kunstenaar Agnes Martin.
Agnes Martin werd in 1912 op een boerderij in Canada geboren en groeide op in Vancouver. Op 19-jarige leeftijd verhuisde ze naar de Verenigde Staten, waar ze meerdere studies tot docent volgde. In New York kwam ze uiteindelijk in aanraking met moderne kunst en raakte ze geïnteresseerd in het kunstenaarsvak.
Het werk van Martin wordt vaker ingedeeld bij de minimal art, maar ze omschreef zichzelf liever als abstract expressionistisch kunstenaar. Haar stijl is heel uniek, dat zul je ook ontdekken in het werk dat we deze week belichten.
Martin legde uit dat haar schilderijen volledig gevormd tot haar kwamen, in het formaat van postzegels. Die zou ze daarna vertalen tot grote doeken. Het werk ‘Friendship’ uit 1963 is daar een mooi voorbeeld van. Het glinsterend gouden iconische werk is een baanbrekend rasterschilderij van de kunstenaar. Het werk bestaat uit fijne ingesneden lijnen – op het eerste oog perfect, maar als je dichterbij komt, ontdek je dat het gemaakt is door menselijke handen. Het werk zorgt voor een oneindig gevoel met een mysterieuze kwaliteit, de belichaming van een transcendente kalmte waarin je jezelf helemaal kunt verliezen.
In haar lange carrière van vijf decennia, werd Martin bekend om haar vierkante doeken, zorgvuldig gevormde rasters en repeterende strepen. De kunstenaar beschouwde haar werken als studies in het streven naar perfectie. Ze had een grote liefde voor het werk van de Engelse dichter John Keats en zijn gelijkstelling van schoonheid en waarheid. Die liefde zie je ook terugkomen in haar benadering en kunstenaarschap.
“When I think of art, I think of beauty. Beauty is the mystery of life. It is not just in the eye. It is in the mind. It is our positive response to life.” – Agnes Martin
Martin werkte op relatief grote formaten: vierkante doeken van bijna 2 bij 2 meter. Friendship is één van de drie schilderijen die ze maakte met bladgoud en sgraffito-techniek: materialen en technieken rijk aan historische associaties en die opvallen in een tijdperk dat werd bepaald door commerciële beelden en industriële productie.
Het vierkant canvas, van rand tot rand bedekt met een (potlood)raster, werd een kenmerk van de schilder. Martin zou deze abstracte geometrische taal gedurende haar carrière blijven verkennen. Ze ontwikkelde een unieke, persoonlijke abstracte beeldtaal met systematische herhalingen. Haar werk is verbonden aan spiritualiteit en ze haalde veel inspiratie uit het zenboeddhisme en transcendentalisme.
In 1967, op het hoogtepunt van haar carrière, kreeg Martin te maken met het verlies van haar huis door nieuwbouw, de plotselinge dood van haar vriend Ad Reinhardt, en kreeg ze meer last van haar schizofrenie en andere psychische aandoeningen. Ze verliet New York en keerde terug naar Taos, waar ze het schilderen even achter zich liet en in plaats daarvan in afzondering ging schrijven en mediteren.
Haar terugkeer naar de schilderkunst in 1974 werd gekenmerkt door een subtiele verschuiving in stijl: haar composities werden niet langer bepaald door het grafietraster, maar vertonen meer gedurfde geometrische vormen. In deze late werken gebruikt Martin het warme palet van het dorre woestijnlandschap waar ze de rest van haar leven verbleef.
In 1997 vertelt Martin in een interview met AP dat haar werk niets afbeeldt, maar dat de schilderijen uitsluitend bedoeld zijn om bij de kijker een emotionele weerklank te vinden.
De invloed van Agnes Martin reikt wereldwijd en speelt een enorm belangrijke rol in de kunstgeschiedenis van de 20ste eeuw. Hoewel bekend als een pionier op het gebied van abstracte schilderkunst, hebben haar werk en haar teruggetrokken levensstijl als inspiratie gediend voor creatieve beoefenaars in diverse andere disciplines. Schilders, fotografen, schrijvers en vele liefhebbers van mode, architectuur en grafisch ontwerp herbekijken en herformuleren haar perspectivische studies en fascinatie voor geometrie, waarvan de erfenis kan worden gezien in onderzoeken naar beknoptheid van lijnen en gedempte kleurenpaletten.
Toen de kunstenaar op 92-jarige leeftijd stierf, werd er verteld dat ze de afgelopen 50 jaar geen krant zou hebben gelezen. De biografie Agnes Martin: Pioneer, Painter, Icon uit 2018 was het eerste boek waarin Martins relatie met vrouwen en haar vroege leven tot in detail werd onderzocht en werd geschreven in samenwerking met Martins familie en vrienden. In 2016 opende het Guggenheim museum in New York een overzichtstentoonstelling van het werk van Martin.
Om de week zullen we jullie inspireren met verhalen die je wellicht nog niet eerder hebt gehoord. Ken jij nog een kunstenaar waar je graag meer over wil weten? Laat het ons weten via Instagram of stuur een mail naar info@thetittymag.com!
