Wist je dat het impressionisme werd geleid door drie getalenteerde vrouwen? Of dat Fountain van Marcel Duchamp origineel door een vrouw is bedacht? In deze nieuwe serie willen we met The TittyMag verhalen van toonaangevende vrxuwen uit de kunstgeschiedenis opnieuw te vertellen. Deze verhalen zijn vaak door de kreukels van de tijd in vergetelheid geraakt. Door licht te schijnen op deze vrxuwelijke makers en waarom zij zo belangrijk zij, willen we vertelde én onvertelde verhalen opnieuw vertellen.
Dit kleurrijke werk is raadselachtig. Abstracte vormen zweven door een lila achtergrond op het grote langwerpige doek. Dit monumentale werk (van 315cm bij 235cm groot!) slokt je op in een soort droomwereld. Het werk is krachtig: de kleuren die de kunstenaar gebruikt zijn helder en gedurfd en het werk heeft geen enkele verwijzing naar de werkelijkheid. Toch lijken er een paar elementen uit de natuur in te zitten en herken je wellicht een paar letters. Dit schilderij is onderdeel van de serie ‘De Tien Grootste’, Volwassenheid, Nr. 7 groep IV van de Zweedse kunstenaar Hilma af Klint.
Wie was Hilma af Klint?
Hilma af Klint (1862-1944) was een Zweedse kunstschilder. In haar jeugd bracht ze veel zomers door op het Zweedse eiland Adelsö. De natuur op dat eiland was een grote inspiratiebron voor haar. Ook had ze een grote interesse voor wiskunde, wat merkbaar is in haar abstracte werken. In 1880 overleed haar zusje en vanaf die tijd raakte ze steeds meer in de belangstelling van spiritualiteit.
Hilma af Klint studeerde aan de kunstacademie in Stockholm en leerde daar gelijkgezinde spirituele vrouwen kennen. Met hen vormde ze de groep ‘de fem’ (de vijf). De vrouwen waren geïnspireerd door theosofie en geloofden in het belang van het proberen in contact te komen met de zogenaamde ‘hoge meesters’ – vaak door middel van seances.
Je kunt deze interesse terugzien in haar abstracte schilderijen, die soms op diagrammen lijken. Deze schilderen zijn als het ware een visuele weergave van complexe spirituele ideeën. Zo ook het werk Volwassenheid. In haar lange artistieke carrière van bijna 60 jaar, legt ze in meer dan duizend abstracte werken de boodschappen van het universum vast.
Het onzichtbare
Klint had een groot talent voor het weergeven van de realiteit: ze schilderde veel landschappen, portretten en botanische schilderingen. Dit deed ze echter ook om in haar onderhoud te voorzien. Maar de kunstenaar had nog meer passie voor het afbeelden van dat wat je niet kunt zien: het onzichtbare. In de tijd waarin Klint leefde was dat ook niet zo gek: rond de eeuwwisseling werd bijvoorbeeld radioactiviteit en röntgenstraling ‘ontdekt’.
Hilma af Klint combineert in haar werken geometrische vormen en symbolen met versierende elementen. Haar werk bevat veel symbolen zoals letters en vormen die verschillende betekenissen omvatten.
In 1907 schildert ze de 10 monumentale schilderijen van groep IV, waarvan ‘Volwassenheid’ er één is. Het is een serie met uitbundige kleurexplosies en ze zijn -de naam zegt het al – ongekend groot van formaat. De abstractie is gebaseerd op vormen uit de natuur: soms herken je bloemen, blaadjes, of hier en daar een paar letters. De Tien Grootste hebben volgens Klint als doel de wereld inzicht te geven in de vier fasen van een mensenleven: de kindertijd, de pubertijd, de volwassenheid, de ouderdom.
“Hilma af Klint heeft een veelomvattend en visueel opvallend oeuvre nagelaten. Haar werken zijn even krachtig als raadselachtig. Hun complexiteit, schaal en consequenties zijn verbluffend. De kunstenaar verkende onwankelbaar nieuwe horizonten aan het begin van de 20e eeuw, een radicale pionier van een kunst die de weergave van de zichtbare werkelijkheid achter zich liet. Klint was een van de weinige vrouwelijke kunstenaars van haar generatie die volledig nastreefde waar ze in geloofde. Ze was overtuigd van het belang van haar artistieke output en wijdde al haar energie daaraan. ” – Curator Iris Müller-Westermann.
Pionier van de abstracte schilderkunst
Wist je dat een groot deel van Klint’s abstracte schilderwerken al dateren van ver vóór de eerste abstracte compositie van Kandinsky of het werk van Mondriaan en Malevich? Hilma af Klimt schilderde al volledig abstracte werken tien jaren voordat bovenstaande ‘pioniers’ dat deden. Haar werk heeft daarmee een debat op gang gebracht binnen de kunstwereld over wie nou echt de abstracte schilderkunst heeft ‘uitgevonden’. Maar waarom bleef haar werk dan zo lang onbekend?
Dat komt omdat ze in haar testament had vermeld dat haar werken tot 20 jaar na haar dood niet tentoongesteld mochten worden. Ze dacht dat de wereld nog niet klaar zou zijn voor haar kunst. Pas in de jaren ’80 kreeg haar oeuvre de welverdiende internationale bekendheid. Ook in Nederland verwierf ze bekendheid nadat in 1987 haar werk onderdeel was van de tentoonstelling ‘the spiritual in art’ in Kunstmuseum Den Haag.
Om de week zullen we jullie inspireren met verhalen die je wellicht nog niet eerder hebt gehoord. Ken jij nog een kunstenaar waar je graag meer over wil weten? Laat het ons weten via Instagram of stuur een mail naar info@thetittymag.com.
