Wist je dat het impressionisme werd geleid door drie getalenteerde vrouwen? Of dat Fountain van Marcel Duchamp origineel door een vrouw is bedacht? In deze serie willen we met The TittyMag verhalen van toonaangevende vrouwen uit de kunstgeschiedenis opnieuw vertellen. Deze verhalen zijn vaak door de kreukels van de tijd in vergetelheid geraakt. Deze week bespreken we het werk van de surrealistische schilder en schrijver Leonora Carrington.
Leonora Carrington groeide op in het Britse Lancashire met haar drie broers, vader en moeder en een kindermeisje. Haar vader was een rijke textielfabrikant. Ze kreeg vooral les van nonnen en privé leraren. Carrington had een nogal rebelse houding, waardoor ze twee keer van school gestuurd werd. Haar eerste surrealistische schilderij maakte ze in 1927, toen ze nog maar tien jaar oud was. Haar vader was het er niet mee eens dat zijn dochter kunstenaar wilde worden, maar toch ging ze in Londen studeren aan de Chelsea School of Art en l’Académie Ozenfant in Parijs.
Tijdens de International Surrealist Exhibition in 1936 raakte Carrington geïntrigeerd door het werk van kunstenaar Max Ernst. Na hun eerste ontmoeting ontstond er al snel een romantische relatie, waarna de twee samen naar Parijs vertrokken. In Parijs werd Ernst gearresteerd wegens zijn Duitse nationaliteit. Mede dankzij bevriende kunstenaars kon hij binnen enkele maanden vrijgelaten worden. Later werd hij opnieuw gearresteerd, dit keer door de Duitse bezetters in de Tweede Wereldoorlog, die zijn werk als ontaard zagen.
Carrington kreeg met pijn in haar hart in de gaten dat ze haar geliefde zou moeten loslaten om zelf meer te kunnen groeien als kunstenaar. Na zijn tweede arrestatie besloot ze te vluchten naar Spanje. Om Ernst niet helemaal aan zijn lot over te laten, nam ze zijn paspoort mee om in Madrid een visum te kunnen bemachtigen waarmee hij weg zou kunnen uit Frankrijk. Het koppel is hierna nooit meer samengekomen.
Door een depressie na het verlies van Max Ernst belandde Carrington in 1943 in een kliniek. Haar dieptepunten verwerkte ze in haar autobiografische boek Beneden. De patiënten in de kliniek werden veelal blootgesteld aan experimentele therapieën, zo kreeg de kunstenaar medicijnen toegediend die epileptische aanvallen uitlokte en gepaard gingen met extreme angstgevoelens en paniek. Ze had het geluk dat een verre verwant werkzaam was in het algemeen ziekenhuis, die het voor elkaar kreeg dat ze werd ontslagen uit de inrichting. Wel moest ze nog worden begeleid door haar verpleegster, hier wist ze een vertrouwensband mee op te bouwen waarna de verpleegster haar meenam naar Lissabon.
Na een jaar in New York gewoond te hebben met Renato Leduc, diplomaat en een vriend van Pablo Picasso, wist ze hem over te halen om mee te gaan naar Mexico. De ervaringen en trauma’s die Carrington opliep in de voorgaande periode zijn van sterke invloed geweest op haar werk. Carrington begon te houden van Mexico en heeft er de rest van haar leven af en aan gewoond. Na een deel van de jaren ‘60 in New York doorgebracht te hebben, keerde ze terug naar Mexico, dit keer voorgoed. Teruggekomen in Mexico werd ze in 1963 gevraagd een muurschildering te maken welke ze ‘El Mundo Magico de Los Mayas’ noemde, geïnspireerd door volksverhalen uit de regio. De schildering behoort nu tot de vaste collectie in Museo Nacional de Antropología in Mexico Stad.
In 1973 maakte Carrington ‘Mujeres Conciencia’, een poster voor de vrouwenbeweging in Mexico. De focus van haar werk lag met name op psychische vrijheid. De kunstenaar geloofde er in dat een dergelijke vrijheid niet kon worden bereikt totdat politieke vrijheid was bereikt. Door deze overtuiging wist ze dat samenwerking en kennisdeling tussen politiek actieve vrouwen in Mexico en Noord-Amerika van belang was voor emancipatie. Haar politieke inzet leidde tot het winnen van een Lifetime Achievement Award op de Women’s Caucus for Art Convention in 1986.
Carrington’s kunstwerken en boeken raakten veel feministische, politieke en persoonlijke thema’s. Tijdens haar eerste tentoonstelling in de Pierre Matisse Gallery in New York was ze de enige vrouwelijke kunstenaar die haar werk tentoonstelde. Ze maakte surrealistische schilderijen over onderwerpen, zoals haar blik op vrouwelijke seksualiteit en symboliek. De kunstenaar overleed op 25 mei 2011 in een ziekenhuis in Mexico-stad. Haar werken worden vandaag de dag nog wereldwijd tentoongesteld in grote musea.
