In 2018 organiseerden wij onze allereerste Titty Talk: een first date met 40 feministen. Een inspirerende ontmoeting tussen activisten, feministische organisaties, kunstenaars en journalisten. Allemaal proberen ze op hun eigen manier een verandering teweeg te brengen. Wij stellen je ze voor in onze reeks: De Arty Beldate! Dit keer spreken wij:
Sanne van Rij, schrijver voor oa NRC, Vogue en bekend van het pracht boek “Ik weet zeker dat het liefde was.”
TheTittyMag: Ha Sanne, Wat fijn je te spreken! Gefeliciteerd nog met jouw prachtige boek… Om meteen maar van start te gaan, Hoe belangrijk is kunst voor jou?
Sanne van Rij: Voor mij zit kunst vooral in het geschreven woord. Dat is voor mij heel logisch want schrijven is eigenlijk de enige kunstvorm die ik actief beoefen. Het is ook de kunstvorm waarmee ik ben opgegroeid, omdat ik al van jongs af aan geïnteresseerd was in schrijven. Ik herinner me nog dat ik altijd de boeken van mijn ouders pikte als we op vakantie waren. Één van de eerste romans die ik las was “De Vliegeraar” van auteur Khaled Hosseini, toen ik ongeveer 14 jaar oud was. Ik vond dit zo kwetsbaar, maar ook heel erg toegankelijk. Het waren perfect gekozen woorden en zinnen, die me op diverse manieren raakten.
Daarnaast is kunst in bredere zin ook belangrijk voor mij. Hoewel ik niet veel weet over klassieke kunst en niet met regelmaat naar musea ga, waardeer ik kunst in andere vormen. Ik ben bijvoorbeeld dol op koken en volg chefs op Instagram. Het experimenteren in de keuken zie ik als een kunstvorm. Het vereist creativiteit en het werken met je handen, wat een welkome afwisseling is van schermen en telefoons. Het werkt ontspannend en inspirerend voor mij. Hetzelfde geldt voor een goede film of serie waar ik mij helemaal door kan laten emotioneren. Ik had dit laatst nog bij de serie ‘The Bear’. Het is geweldig om dingen te ervaren die je kunt ontdekken of die je perspectief kunnen verbreden. Kunst heeft de kracht om je in beweging te zetten en dat is iets heel waardevols.
TTM: Hoe kijk jij naar kunst?
Sanne: Ik denk dat mensen kunst vaak als iets elitairs bekijken of als iets dat niet erg toegankelijk is. Dat begrijp ik wel, want dat soort kunst bestaat ook. Maar ik zie wel een soort verschuiving plaatsvinden en dat merk ik vooral in de mode-industrie.Toen ik jonger was, droomde ik ervan om ooit naar Fashion Week te gaan. Nu heb ik het gevoel dat mode meer toegankelijk is geworden voor iedereen: shows worden live gestreamd tot ontwerpers die kunstinstallaties creëren, die voor iedereen toegankelijk zijn. Dat zijn echt mooie ontwikkelingen.
Ik denk dat kunst gewoon een integraal onderdeel is van de wereld en van wie we zijn als mensen. Het is niet zo’n aparte bubbel waar je in moet stappen of uit moet stappen. Je kunt kunst overal om je heen vinden, in relaties met mensen, in de natuur, overal eigenlijk. Kunst is voor mij alles wat je op een bepaalde manier beïnvloedt of ontroert. Het zit in de kleine en grote dingen om ons heen.
TTM: Waar geniet jij zelf van?
Sanne: Theater vind ik heel leuk, maar daar moet ik mezelf soms ook wel aan herinneren om dat ook te blijven bezoeken. Het voelt dan wat makkelijker om te gaan Netflixen bijvoorbeeld. Dat is nu ook een soort van consumeren waar we ook heel erg aan gewend zijn. En daar is natuurlijk niks mis mee.
Ik vind het wel heel fijn om ergens de tijd en de aandacht voor te nemen, áls ik dan naar een museum ga, zodat ik me er meer voor kan openstellen om er echt wat bij te voelen of te vinden. En dan vooral zonder verdere afleiding, gewoon in een zaal met een bankje, zittend voor een schilderij.
Ik denk dat je kunst wel fijner beleeft als je er ruimte voor maakt. Ik snap dat, zeker traditionele kunstvormen, best wel haaks staan op de snelheid waar we nu mee leven en mensen het daarom misschien wat moeilijker vinden om daar de tijd voor te nemen. Maar weet je, al doe je het eens in een half jaar… Ik denk dat je daar vrolijk van kan worden of door geïnspireerd raakt.
TTM: Kun je ons vertellen over kunst, die recent indruk op je heeft gemaakt?
Sanne: Ik ben afgelopen week naar de tentoonstelling van kunstenaar Ai Weiwei in de Kunsthal Rotterdam geweest,
Ik vond het heel tof om te zien hoe veelzijdig hij als kunstenaar is, en hoe hij het persoonlijke niet weert. Neem S.A.C.R.E.D., een werk dat over zijn geheime gevangenschap gaat in China. Hoewel dat een doodenge periode moet zijn geweest, bouwde hij zijn cel tot in detail na. Het was heel intiem – en niet zozeer prettig – om door die ruimte te lopen, maar daardoor juist indrukwekkend en leerzaam. Ik geloof enorm in het openbaar maken van dit soort persoonlijke ervaringen, omdat het een sterke functie kan hebben: het creëren van empathie, verbinding en bewustzijn. En uiteindelijk verandering, als het maar genoeg mensen in beweging zet.
Verder ga ik vrij vaak naar de bioscoop, maar “The Close” was één van de eerste films in lange tijd die niet alleen op het moment zelf indruk op mij maakte, maar mij ook nog dagenlang aan het denken heeft gezet. Het was de suggestie van thema’s die voor mij heel betrouwbaar waren, zoals vriendschap op jonge leeftijd en hoe intens en complex dat kan zijn.
Ik vond de film echt bijzonder vanwege zijn diepgang en subtiliteit. Het behandelde grote levensvragen op een ingewikkelde manier, door zich te focussen op kleine, alledaagse details. Het gebruik van weinig woorden om diepgaande emoties te vangen, was voor mij echte kunst. Ik bewonder mensen die dat kunnen, omdat ik zelf geneigd ben om alles met veel woorden te willen uitleggen.
Een filmmaker, Lucas Doelt, die deze film heeft gemaakt, verdient alle lof. Ik wil eigenlijk nog een keer naar de film gaan, omdat het mij zo heeft aangegrepen. Nu ik weet wat mij te wachten staat, kan ik het misschien iets rustiger bekijken.
Iik denk dat ik vooral geïnteresseerd ben in kunst die de kracht heeft om begrepen te worden zonder veel uitleg. Kunst die direct tot het hart spreekt zonder dat je het op een bordje hoeft te lezen.
TTM: Waarom is dat denk je?
Ik vind het heerlijk om naar musea te gaan, zoals het Stedelijk Museum en de Kunsthal in Rotterdam. Of museum Voorlinden in Wassenaar.
Wat mij het meeste aanspreekt bij de hedendaagse kunst, is dat er soms meer interactie is. Het geeft me het gevoel dat ik echt in contact kom met het kunstwerk, in plaats van er gewoon naar te kijken, zoals bij sommige andere kunstvormen. Niet dat die niet indrukwekkend kunnen zijn! Zo ben ik pas nog naar het Rijksmuseum geweest en alles was echt zo cool om te zien. Het is bijzonder hoe mensen met zoveel precisie en lichtval die geweldige schilderijen kunnen maken.
Op het moment trekt hedendaagse kunst mij net wat meer, omdat het vaak actueler lijkt te zijn. En direct verbonden is met thema’s die voor mij belangrijk zijn; zoals rauw, verlies, feminisme en kansenongelijkheid.
TTM: Je hebt laatst een nieuw boek uitgebracht “Ik weet zeker dat het liefde was” kunnen we je binnenkort zien bij een lezing? Is er iets wat je ons wil meegeven over je boek?
Sanne: Het centrale punt in mijn boek, het verlies van mijn moeder, gaat uiteindelijk over veel meer dan dat. Het spreekt over het universele thema van opgroeien, omgaan met verlies, de ingewikkelde van ouder-kindrelaties, de wereld van daten en het vinden van je plaats in vriendschappen. Dit zijn levensgebieden waar we allemaal op de één of andere manier mee te maken kunnen krijgen.
Ik heb deze thema’s zo eerlijk mogelijk opgeschreven, zonder overbodige franje. Mensen zeggen vaak dat ze waarderen dat het boek recht uit het hart komt. Dus, ik geloof dat mijn boek mensen aanspreekt omdat het een universeel verhaal vertelt, zelfs als je niet persoonlijk hebt ervaren wat ik heb meegemaakt. Het gaat uiteindelijk over de uitdagingen van het leven en het duurzame proces van groeien, iets waarmee velen zich kunnen identificeren. Toen ik met begon met mijn boek had ik geen groot thema of concept in mijn hoofd voor mijn boek, omdat dat niet de manier is waarop ik schrijf. Ik wil vooral dat mensen emoties ervaren via mijn teksten, dus dat lezers doet voelen.<
