In 2018 organiseerden wij onze allereerste Titty Talk: een first date met 40
feministen. Een inspirerende ontmoeting tussen activisten, feministische
organisaties, kunstenaars en journalisten. Allemaal proberen ze op hun
eigen manier een positieve verandering teweeg te brengen. Alleen wie zijn
die feministen nou eigenlijk en waar staan ze voor? Wij stellen je ze voor in
onze reeks: De feministische beldate! Dit keer spreken wij met acteur,
director en schrijver Harmen van Liemt.
TT: Hi Harmen! Je doet veel verschillende dingen: acteren, produceren, schrijven en studeren! Wat is de rode draad?
H: Op de toneelschool wilde ik in eerste instantie naar de acteursopleiding, ik kwam ver maar werd uiteindelijk afgewezen. Ze vonden me meer maker dan speler. Na een strenge selectie werd ik toegelaten op de opleiding regie. Ik studeer dit nu twee jaar en ben helemaal op mijn plek. De definitie van regie/directing kun je totaal naar eigen hand zetten en dat sluit goed aan bij wie ik ben en wat ik allemaal doe. Ik wil mezelf niet berperken tot de kaders van enkel regisseur, acteur of schrijver te zijn. De verschillende disciplines waarin ik werk probeer ik te integreren tot een kunstvorm die mijn eigen signatuur draagt. Alles wat ik maak komt vanuit één bron en visie: het onzichtbare zichtbaar (en tastbaar) willen maken.
TT: Samen met Tatjana Almuli ben je een artistiek collectief aan het oprichten. Waar staan jullie voor?
H: Met ons collectief zoeken we naar een brug tussen verschillende disciplines binnen de kunstwereld, en hebben als doel de grenzen op te zoeken wat er binnen interdisciplinair te werk gaan mogelijk is. We leven in een maatschappij waarin niet alleen de kunsten in elkaar beginnen over te vloeien, de grenzen daartussen beginnen te vervagen, hetzelfde geldt voor de mensheid. Grensverleggend en inclusief het onbesprokene bespreekbaar maken is de kernvisie van ons collectief. Het duurt nog even voordat we gaan lanceren, maar achter de schermen zijn we hard aan het werk.
TT: En wat betekent feminisme voor jou?
H: Ik zie Feminisme als (gender) gelijke rechten voor iedereen. Als je bent voor gelijke rechten, dan ben je wat mij betreft feminist. Ik kan me natuurlijk niet voorstellen hoe het is om vrouw te zijn, wat ik wel kan doen is zo goed mogelijk open te staan en te luisteren naar hun verhalen, naar hoe ik persoonlijk kan bijdragen aan verandering. Volgens mij is dit heel belangrijk niet alleen voor feminisme: het open staan voor het verhaal en ervaringen van de ander. Uiteindelijk heeft iedereen profijt van een samenleving met meer gelijkheid. Ik ben me bewust van mijn privileges als man te leven in een door mannen gedomineerde maatschappij. Waar ik op mijn beurt mee kan worstelen is queer te zijn in een maatschappij die naast dat het door mannen gedomineerd wordt, ook mega heteronormatief is. Dat is voor iedereen jammer, ik vind dat zelfs heteromannen (onbewust) last dragen van het stereotype dat ze in stand denken te moeten houden.
TT: In 2021 schreef je in het parool over jouw ervaringen met seksueel grensoverschrijdend gedrag in de gayscene in Amsterdam. Is het beter geworden?
H: Het was toentertijd een gevoelig onderwerp, net na de #metoo beweging. Gelukkig kreeg ik superveel positieve reacties. Er waren veel queers die zich in het stuk herkenden. Het stuk was hopelijk een wake-up call voor mensen dat ook in de queer/ gay-scene nog veel te halen valt als het komt op seksueel grensoverschrijdend gedrag. Binnen de gayscene heerst vaak de overtuiging dat uitbundig, seksueel gedrag ‘nu eenmaal bij de gayscene hoort’, waardoor overschrijdend gedrag dat hier vaak uit voortvloeit gedoogd wordt. Ik pleit voor verandering daarin, zo ook via het stuk dat ik schreef. Ik denk zeker dat er dingen aan het veranderen zijn, maar net als met de strijd voor meer gelijkheid: we zijn er nog niet!
TT: Hoe denk je dat we de verandering naar meer gelijkheid kunnen versnellen?
H: Ik denk dat het belangrijk is om te beginnen bij het individu. Begin bij jezelf, ga niet meteen in de aanval als je het ergens niet mee eens bent, en probeer oprecht te luisteren naar de ander. Durf jezelf kwetsbaar op te stellen door zelf iets te delen en vrede te vinden met dat je niet altijd de waarheid in pacht hebt. In mijn ideale samenleving nemen we afstand van (seksuele) labels. Maar dit is natuurlijk voor iedereen anders. Voor sommigen kunnen labels heel fijn zijn, kan het ze zekerheid en (h)erkenning bieden. Maar persoonlijk kan ik me er gevangen door voelen. Het duurde lang voordat ik de ruimte en vrijheid voelde mijn eigen weg hierin te kiezen. Ik ben niet homo, hetero of bi, ik ben gewoon ‘Harmen’, het label waar ik me het meest comfortabel bij voel. Ik geloof dat het mogelijk is te vrij in de ruimte te staan om een label te dragen, en zekerheid te ondervinden in het onzekere, in het niet altijd precies weten. Dat is voor mij ultieme vrijheid.
TT: Tot slot: je werkt aan een roman dat wordt uitgegeven bij Uitgeverij Meulenhoff. Kun je daar wat meer over vertellen?
H: Het is een coming-of-age over een jongen die zich via confrontatie met de dood op een queeste bevindt naar persoonlijk geluk. En tijdens deze zoektocht ondervindt dat de betekenis van leven en dood al langer in zijn leven een rol heeft gespeeld, nog voor hij met de ‘werkelijke’ dood te maken kreeg. Het boek is geïnspireerd op mijn eigen ervaringen na en rondom het verlies van mijn zus, die in 2021 overleed aan de gevolgen van longkanker. Maar de vorm waarin ik het vertel is totaal fictie. Daar komt de regisseur in mij naar boven. Ik vind het heerlijk om mijn fantasie te gebruiken en scènes te verzinnen. Als alles volgens planning gaat, komt het boek in de lente van 2024 uit!
Meer weten over Harmen van Liemt? Neem een kijkje op zijn Instagram!
