In 2018 organiseerden we onze allereerste Titty Talk: een first date met 40 feministen. Een inspirerende ontmoeting tussen activisten, feministische organisaties, kunstenaars en journalisten. Allemaal proberen ze op hun eigen manier een positieve verandering teweeg te brengen. Alleen wie zijn zij nou eigenlijk en waar staan ze voor? Wij stellen je ze voor in deze reeks: onze feministische beldate. Deze week spreken we met Musoke Nalwoga, founding director van het kunstinstituut Motormond!
TTM: Hi Musoke, jij bent de founding director van Motormond, kan je ons vertellen waar Motormond precies voorstaat?
M: Motormond is een black queer kunstinstituut zonder winstoogmerk. Het idee achter Motormond is om Nederlands-Afrikaanse kunstenaars gebaseerd in Nederland te verbinden aan Afrikaanse kunstenaars in Afrika. Motormond biedt ook de ruimte voor kunstenaars om echt in gesprek te gaan met elkaar en zo hechte banden op te bouwen.
Black queer betekent voor mij meer dan alleen LGBTQIA+, voor mij staat black queer voor alle mensen van kleur die meer aandacht verdient in de maatschappij. Motormond is er voor iedereen die onder gerepresenteerd is binnen de Afrikaanse samenleving.
We hebben nu bijvoorbeeld net een nieuwe expositie geopend genaamd Brave Beauties in Communion. Het idee van deze expositie is om kunstenaars uit verschillende werelddelen samen te brengen onder hetzelfde thema van de zwarte queer gemeenschap. Er worden werken getoond uit Abidjan (Ivoorkust), Lagos (Nigeria), Kampala (Uganda), New York en Amsterdam. Het idee van de expositie is om een genuanceerd gesprek te creëren over de beeldvorming van zwarte queer gemeenschappen over de hele wereld.
TTM: Echt prachtig!! Wat heeft jou geïnspireerd om Motormond op te zetten?
M: Ik ben geboren in Uganda en op mijn 16e naar Nederland gekomen. Hier heb ik kunstgeschiedenis gestudeerd, een Master Cultural Analysis gedaan en een Master of Fine Arts aan de Sandberg institute afgerond . Als zwarte vrouw is het in de kunstwereld moeilijk om je plek te vinden, en om serieus genomen te worden. Ik voelde me vaak niet gewaardeerd wanneer ik met mijn visie bij musea of kunstinstituten aankwam. Ze vonden mijn ideeën vaak te vooruitstrevend. Daarom besloot ik het heft in eigen handen te nemen en voor mezelf te beginnen. Ik wilde mijn eigen instituut waar ik mijn eigen visie en ideeën waar kon maken. Vanuit dit idee is toen drie jaar geleden Motormond ontstaan tijdens de COVID-19 jaren.
Gedurende mijn studie miste ik het sociale contact, omdat ik alleen maar in mijn eentje thuis achter mijn laptop zat. Ik miste de conversatie en de verbinding met de mensen om me heen. Ik wilde een plek om samen te komen en in gesprek te gaan, maar ook een plek waar de vrijheid is om creatief met elkaar te kunnen experimenteren. Vanuit deze gedachten ontstond het idee voor het Instituut Motormond.
Onze eerste locatie begonnen we in ISO Amsterdam. Daarna verhuisde we naar Uilensteden op de VU, dit was een geweldige tijd waarin we veel mensen bij elkaar kregen. Toen Motormond twee jaar open was had ik even de tijd nodig om bij te komen en te onderzoeken hoe ik verder wilde gaan met het instituut. Mijn doel was om uit te zoeken wat de droom van Motormond is. Ik wilde uitzoeken wat dit black queer instiutuut precies was en welke rol wij met Motormond kunnen spelen in de maatschappij.
TTM: En wat is er uit dat onderzoek gekomen?
M: Motormond dient als een bemiddelaar tussen Nederland-gebaseerde Afrikaanse kunstenaars en Afrikaanse kunstenaars. Het instituut zorgt ervoor dat kunstenaars met elkaar in gesprek komen en echte banden vormen.
Dit komt omdat grote kunstenaars uit Afrika normaal gesproken alleen overkomen voor grote exposities in Nederland. Ze komen dan vluchtig naar Nederland voor de expositie en er blijft geen ruimte over om echt in gesprek te gaan of banden op te bouwen met de Afrikaanse kunstenaars gebaseerd in Nederland. Het wordt namelijk steeds belangrijker dat de Arikaanse dispora zich bezig houdt met politieke situaties die zich afspelen in Afrika. Motormond zorgt ervoor dat die tijd en ruimte is om deze gesprekken te voeren en meer aandacht en steun te creeren voor de politieke situatie in Afrika, bijvoorbeeld in het geval van anti-homoseksualiteits wetten.
TTM: Wat een mooi initiatief! Je zet je dus veel in voor gelijke en eerlijke kansen, hoe doe je dit nog meer?
M: Als curator en directeur bekijk ik ook de logistieken van een expositie. Ik kijk bijvoorbeeld waar alle geld stromen heen gaan. Een expositie zou je kunnen zien als een hele boel kleine geld stromen. Mijn doel is om er voor te zorgen dat die geld stromen naar gemarginaliseerde gemeenschapen vloeien.
Voor de camera gaat dit meestal goed, maar achter de schermen gaat er nog veel fout. Ik probeer er voor te zorgen dat alles zo eerlijk mogelijk verdeeld wordt. Van de geld stroom naar de kunstenaar zelf tot de productie. Maar ook bij bijvoorbeeld de schoonmaak en catering moet worden stilgestaan. Daarnaast probeer ik zoveel mogelijk freelancers van kleur te betrekken in evenementen voor museua.
‘Diversiteit en inclusiviteit’ was een tijd lang een thema in de kunstwereld. Dit was ook goed terug te zien in het aanbod van kunst en exposities. Deze thema’s zijn goed om bij stil te staan, maar bij ieder thema moeten we kritisch blijven kijken hoe we er het meeste uit kunnen halen. We moeten dus niet alleen kijken naar de representatie van alle diversiteiten maar ook naar wat de diversiteit en inclusiviteit stroom kan betekenen voor alle communities. Diversiteit en inclusie gaat verder dan alleen de representatie hiervan.
Via het thema Fatigue wordt er steeds een nieuw thema geïntroduceerd, zo is het volgende thema ‘Duurzaamheid’. We hebben de neiging om oude thema’s meteen aan de kant te schuiven en te vergeten maar ik vind dat duurzaamheid, diversiteit en inclusie samen moeten gaan. We moeten doorbouwen op bestaande thema’s. Iedereen moet worden meegenomen in het nieuwe concept van duurzaamheid. Op deze manier blijven we zelf ook duurzaam voortbouwen en doorgaan.
TTM: En hoe kunnen we zelf die (kunst) wereld een beetje gelijker maken?
M: Door mensen de ruimte te geven om te onderzoeken wat ze willen en wie ze zijn. We moeten iedereen en onszelf de ruimte geven om uit te zoeken wie we zijn en waar we voor willen staan, maar we moeten ook de ruimte hebben om te vallen en zelf weer op te staan.
We moeten voor elkaar open staan en beseffen dat onze ideeën naast de ideeën van anderen kunnen bestaan. We moeten elkaars visie accepteren en kennis uitwisselen. Wanneer we dit doen zullen onze eigen plannen groter worden en zo die van anderen ook. Wanneer we elkaars visies en ideeën respecteren zal dit ook zorgen voor meer gelijkwaardigheid.
TTM: En als laatste vraag nog, wat betekent feminisme eigenlijk voor jou?
M: Voor mij betekent feminisme dat ik als zwart vrouw ongeremd mijn dromen kan najagen.
Meer weten over Musoke en Motormond? Volg haar op instagram of bekijk de expositie Brave Beauties in communion !
