Extreme mannelijke overheersing is een anomalie in onze
geschiedenis. Ze is van lange duur geweest, maar ze is
tijdelijk. Als er gelijkheid ontstaat neemt de kans af dat wie
dan ook, man of vrouw, ten oorlog moet trekken.
Mijn fascinatie Mannelijkheid en vrouwelijkheid berusten
op evolutionaire en biologische pijlers,
maar ze zijn niet onveranderbaar.
De enige echte verschillen tussen mannen en
vrouwen liggen op het gebied van agressie, zorg en seksualiteit.
Sinds kort ben ik er achtergekomen waarom het voor
mij belangrijk is, om op te komen voor hen die zich
maatschappelijk ongelijk voelen. Mijn fascinatie ligt nu
vooral bij het opkomen voor en kritisch reflecteren op
vrouwen-belangen. Tijdens mijn research stuitte ik per
ongeluk op het boek van Zahra Abdi Hersi: De onzichtbare
dochter. Toen ik de titel zag, wist ik dat ik dit boek moest
lezen en dat het over mij ging. Van dichtbij heb ik
meegemaakt hoe het is om je niet geaccepteerd te voelen,
of het gevoel te hebben dat je niet gewild bent. Ik vind het
belangrijk om als vrouw iets te kunnen betekenen voor de
maatschappij en om gelijkwaardig te worden behandeld.
Naarmate mijn proces vorderde, kon ik mijn ervaringen en
beperkingen als vrouw zijnde veel beter identificeren. Ik
kwam erachter dat er veel meer gebeurtenissen en dingen
zijn die mij storen dan ik in eerste instantie had verwacht.
Mijn ervaringen in mijn loopbaan als nachtclubdanseres en
als kunststudente zet ik in als inspiratie voor de onderwerpen
die ik aankaart.
Ik wil graag een inspiratie zijn, met name voor vrouwen, ook
als ik zelf nog mijn pad aan het zoeken ben; het ontdekken
en doorbreken van barrières nog aan het uitvinden ben.
Wat zijn eigenlijk de juiste keuzes? Als ik een vrouw wil zijn
die gerespecteerd wordt, hoe gedraag ik mij dan? Welke
vorm van feminisme is juist? De term is zo beladen in deze
tijd, dat veel jonge vrouwen het woord feminisme niet willen
gebruiken.
“Bijna iedereen is voor gendergelijkheid,
maar weinig vrouwen durven zich voor dat
onderwerp uit te spreken’’
Ik heb hier ook last van en wilde mezelf liever profileren
als ‘humanist’ of het woord in het geheel niet gebruiken.
Het feminisme heeft negatieve connotaties, zoals
onvrouwelijkheid en mannenhaat. Individualisering heeft er
bovendien voor gezorgd dat de nadruk op individuele keuze
en autonomie is komen te liggen en er minder aandacht is
voor structurele factoren en de politieke actie. Het feminisme
past maar deels bij dit individualisme; sommige problemen
kunnen echter niet op individueel niveau, maar moeten op
maatschappelijk niveau worden opgelost. Commercialisering
heeft ook gezorgd voor het “uitkleden” van het feminisme
doordat vooral de agendapunten die geld opleveren in de
aandacht staan en andere punten minder. Tenslotte zijn
sommige mensen van mening dat het feminisme niet meer
nodig is.
Dat is niet het geval:
De socioloog en journalist Christoph Kucklick stelde vast
dat in de westerse wereld tot aan de middeleeuwen
mannelijkheid en alles wat daarbij komt kijken werd gezien
als het fundament van de beschaving. Sindsdien echter zou
de man steeds meer gezien worden als iets wat beteugeld
dient te worden, en beschaving zou je moeten afmeten aan
hoezeer de man is gedomesticeerd. Ook vrouwen hebben
last van dit vooruitgangsideaal en het streven dat de wereld
alleen maar mooier, gelijkwaardiger, geaccepteerder,
schoner, veiliger, beter en wijzer moet worden. Ook vrouwen
kunnen de druk niet meer aan die uitgaat van het streven
naar perfectie, hoogopgeleid zijn, goed moederschap, het
huishouden op orde hebben en ook nog een carrière maken.
Het algemene gevoel is dat we hier in
doorslaan. Hierdoor willen vrouwen niet
langer met feminisme geïdentificeerd
worden, en in mijn beleving zien we ook
steeds meer jonge vrouwen neigen naar
afhankelijkheid-relaties.
De Canadese premier Justin Trudea zegt dat hedendaags
feminisme pas echt kan slagen als mannen zich ook feminist
gaan noemen. Ik denk dat het hiervoor nog te vroeg is, en
dat we als ‘‘vrouwen’’ eerst kritisch naar onszelf moeten
kijken. Mannen kunnen pas feministisch worden en erin
geloven wanneer vrouwen zich als gelijke gaan gedragen.
Vrouwen moeten zich bewust worden van de patriarchale
denkwijze en zich niet langer meer tweederangs laten
behandelen.
Wat de witte vrouw niet ziet,
bestaat ook niet.
Ook is er een herdefiniëring nodig! Het moet inclusiever
dus niet alleen gericht op hoogopgeleide blanke vrouw.
We moeten niet vergeten dat Nederland een multicultureel
land is, met allerlei invloeden van verschillende etniciteiten,
culturen, religies en achtergronden.
Hoe kunnen we in een dergelijke gemengde samenleving,
waarin allerlei culturen etniciteiten, subculturen en religies
naast elkaar bestaan, een gezamenlijk emancipatie-ideaal
ontwikkelen? We moeten niet alleen kijken naar of de
‘‘witte’’ vrouw geëmancipeerd is.
De blanke carrière vrouw vormt het ideaalbeeld in onze
samenleving. Maar zij representeert doorgaans niet de
vrouwen die zich onderdrukt voelen. Laten we niet alleen
vechten voor de blanke carrière vrouw. Klasse ongelijkheid
wordt daardoor alleen maar versterkt!
Feminisme moet niet langer worden gezien als een ‘One
size fits all’ begrip. Feminisme springt steeds weg. Het is
ongrijpbaar en constant in beweging. De ene keer is het
feministisch om te twerken in de club (want: ik bepaal
immers mijn eigen seksualiteit) terwijl het de volgende keer
feministisch is om te kiezen voor een hoofddoek (want: het is
mijn eigen keuze of ik mijn haar bedek of niet).
Elke situatie en levensfase vraagt om een andere vorm van
het feminisme. Laat het feminisme een dialoog blijven, laat
het vaag blijven en laat het vooral ondefinieerbaar zijn. Want
op het moment dat ik zeg; ‘Dit is het, dit is feminisme’ dan
ben ik geen haar beter dan het systeem van hokjes denken
waartegen ondergetekende ageert.
Ik denk dat feministen het over één ding eens moeten zijn:
De wereld hangt aan elkaar van lelijke macht-structuren
die tot verschillende vormen van disciplinering leiden, en
die macht-structuren moeten gezien, gehoord en gestopt
worden. Die macht-structuren zijn afhankelijk van sekse,
maar ook zeker van huidkleur, religie, seksuele voorkeur en
sociale klasse. Feministen hoeven niet collectief te handelen.
Elk persoon is anders. We hoeven niet een geheel te zijn om
een uitspraak te doen.
Wanneer iedereen zich op zijn eigen manier gaat verzetten
en zich ervan bewust wordt dat je ook zonder het te willen
medeplichtig kunt zijn aan de patriarchale ordering, dan
vormen we samen een groot ontregeld leger dat het
patriarchaat voorgoed weet te ondergraven.
We moeten stoppen met elkaar vertrappen, het niet met
elkaar eens zijn betekent niet dat het andere beter is: witte
vrouwen moeten luisteren naar de ervaringen van niet
witte vrouwen, en die niet-witte stemmen zoveel mogelijk
versterken, zonder te overschreeuwen.
We moeten zorgen
dat vrouwen kwesties, mensenkwesties worden.
Ik hoop op een tijd waarin we niet langer naar mannen
wijzen over hoe we ons verhouden, en waarin vrouwen
elkaar niet meer bekritiseren. Kijk hoe mannen samen
kunnen drinken in een café, hoe ze oprecht in elkaar
geïnteresseerd zijn, lol hebben. Ik ben jaloers. Dat eeuwige
spel van vrouwen, die veroordelende blikken, de dolkstoten
in de rug; omdat jij meer aandacht krijgt of er beter uitziet
dan de ander. Het is onnodig.
Dit is mijn eigen verhaal.
Mijn eigen vorm van feminisme. Met
als doel een humanere, veiligere wereld
voor iedereen. Minder discriminerend,
minder klasse ongelijkheid,
minder losjes op seksueel gebied,
minder pornografisch.
Maar ik wil
daarnaast toch trots kunnen zijn op je
vrouwelijkheid, een vrouw kunnen zijn
die jij vandaag de dag wilt en kan zijn
in een wereld waarbij de middelen in
een geëmancipeerde westerse wereld
binnen handbereik zijn.
We zijn een heel eind, het gaat de
goede kant op maar we moeten alleen
nog de eindstreep behalen.<
