Hoe inclusief is de kunstwereld? Een belangrijk onderwerp waar veel over gezegd kan en moet worden. Wij gaan erover in gesprek met de mensen die hier middenin zitten: van kunstenaars, directeuren, conservatoren tot galeriehouders. Deze week: schrijver en illustrator Tessel ten Zweege.
Waar komt jouw creativiteit vandaan?
“Ik ben altijd al creatief bezig geweest. Als ik terugkijk naar mijn oude foto’s, zie ik een kleine Tessel die aan het spelen is met licht en filters. En op de basisschool schreef ik veel verhalen. Een lerares gaf mij ooit het compliment “Je kunt goed vertellen wat er omgaat in je hoofd” – en dat vind ik tot op de dag van vandaag nog een van de mooiste complimenten die ik ooit heb gehad.”
Je hebt een boek geschreven genaamd Dat zou jij nooit toelaten. Waar gaat dit over?
“Het boek gaat over gendergerelateerd geweld en intiem geweld. Het was belangrijk voor mij om hierover te schrijven, omdat ik hier zelf mee te maken heb gehad. Ook ben ik feministisch en activistisch en met dit boek wil ik duidelijk maken dat partnergeweld erg veel voorkomt en dat het iedereen kan overkomen. Het moet gezien worden in de context van seksisme, omdat het opvalt dat het voornamelijk vrouwen zijn die hier het slachtoffer van zijn. Ik wilde met mijn boek onderzoeken waarom sommige mannen blijkbaar het idee hebben dat zij dit mogen doen met een vrouw. En waarom vrouwen het idee hebben dat ze hier niet uit kunnen ontsnappen.”
Hoe verloopt het proces van het schrijven van een boek dat zo dichtbij je staat?
“Nou, ik moet zeggen dat ik heel veel heb moeten huilen tijdens het schrijven. Het is best wel spannend om de meest kwetsbare, pijnlijke en traumatische momenten van je leven te beschrijven in een boek. Maar het was zeker ook erg bevrijdend. Mensen dragen partnergeweld mee als een geheim, omdat ze zich ervoor schamen. Ik vond het aan het begin ook moeilijk om er eerlijk over te zijn, maar omdat al mijnlelijkstemomenten nu op papier staan, heb ik het gevoel dat ik volledig mezelf kan zijn.”
Je vond het moeilijk om over je eigen ervaringen met partnergeweld te praten. Wanneer kwam voor jou dan toch het keerpunt om erover te gaan schrijven?
“Ik lees veel feministische literatuur. Eén van de mooiste tradities van feministisch schrijven, is dat de vrouwen brutally honest zijn. Ze zetten hun ervaringen en gedachtes op papier en zijn niet bang om kritisch naar zichzelf te kijken. Die eerlijkheid en puurheid die ik terugzag in de literatuur, inspireerde mij. Voornamelijk het werk van schrijver bell hooks, die heel openhartig vertelt over haar jeugd en haar moeilijke ervaringen als Zwarte Amerikaanse vrouw, inspireerde mij om eerlijk te zijn. Want ook al kan de waarheid gênant en lelijk zijn, het is toch belangrijk om het te delen, want mensen kunnen zichzelf hierin herkennen. Deze herkenning kan mensen aanzetten om als maatschappij te veranderen.”
Hoe reageerden de mensen om jou heen op het boek?
“Over het algemeen supergoed. Sommige vrienden vonden het wel heel heftig om het te lezen. Maar ik heb veel berichtjes gekregen van vrouwen die iets soortgelijks hebben meegemaakt en mij wilden bedanken dat ik deze kant van het verhaal wilde delen. Het kan voor velen enorm helend zijn om zo’n verhaal te lezen waarin je jezelf herkent. Het geeft ze het gevoel dat ze niet alleen zijn.”
Wat heb je ontdekt tijdens je onderzoek naar de genderdynamiek binnen partnergeweld?
“Ik heb zoveel ontdekt dat het lastig samen te vatten is. Maar binnen een relatie tussen een man en vrouw waarbij partnergeweld optreedt, is vaak te zien dat vrouwen slachtoffers zijn en mannen daders. Dit is een product van het patriarchaat en de seksistische samenleving. Dit weerspiegelt zich in verschillende categorieën. In huis wordt er bijvoorbeeld verwacht dat de vrouw ‘haar taken’ doet en dat ze niet teveel aandacht geeft aan andere mannen. Als ze niet opleeft aan de verwachtingen van de man, vindt de man dat hij gerechtvaardigd is om controle uit te oefenen op zijn vrouw. Dit gebeurt vaak in een vorm van geweld.
Het patriarchaat speelt ook een rol binnen hulpverlening en politie. Vrouwen worden nou eenmaal minder snel geloofd. Er bestaat een bepaald beeld dat vrouwen hysterisch zijn en onschuldige mannen willen beschuldigen. Dit zijn allemaal aspecten van seksisme die meespelen bij partnergeweld. Het is daarom belangrijk dat we partnergeweld gaan zien in een maatschappelijke context, in plaats van individuele akkefietjes tussen volwassen mensen.”
Goed nieuws: boek twee komt eraan. Samen met feminstische iconen maakt Tessel een feministische essaybundel genaamd ‘Voorbij de Verbijstering’.
Blijf hiervan op de hoogte via haar
Instagram!
