‘’Patti Smith was één van de grondleggers van de punkindustrie’’, vertelde mijn moeder mij als kind. Smith wist namelijk kunst te maken die punk en poëziesamenbracht; of het nou via een lied, een gedicht of een boek was. Destijds was ik geïnteresseerder in de muziek van K3, maar nu raakte ik toch steeds nieuwsgieriger naar deze iconische vrouw. Daarom las ik ‘M-Train’, het verhaal dat ze schreef overhaar leven.
Als je de naam Patti Smith hoort, zul je waarschijnlijk aan een bijzondere, ruige levensstijl denken. Althans, dat is wat ik verwachtte. Een verhaal vol wilde feesten, extravagante mensen en vooral nooit stilstaan. Maar tot mijn verbazing sprak ze in het boek nauwelijks over de grote gebeurtenissen, die er ongetwijfeld wel geweest zijn. De focus lag juist voornamelijk op de kleine momenten, die voor haar een enormbelangrijke rol speelden in haar leven en creatieve proces.
Smith spendeerde veel tijd in koffietenten. Ooit droomde ze erzelfs van om haar eigen zaak te openen. Ze kwam er namelijk regelmatig om na te denken en soms wat woorden op papier te zetten. De ene dag vloeiden de woorden uit haar pen, zonder dat ze erover na hoefde te denken. En de andere keer zat ze alleen maar aan haar vaste tafel koffie te drinken en toast met olijfolie te eten, terwijl ze de wereld aan het observeren was.
Het is vreemd om erover na te denken dat de ‘godmother of punk’ misschien wel haar beste werk heeft gecreëerd op zo’n rustige, simpele plek. Vreemd maar ook heel mooi en menselijk. Aan het einde van de dag was Patti gewoon een mens dat woorden gebruikte als een manier van zelfexpressie. Een persoon, net als jij en ik, met frustraties en gevoelens, die ze af en toe deelde met de rest van de wereld.
Voor mij zat de schoonheid van dit boek in de kleine details, de simpele dingen die uiteindelijk toch veel groter waren dan ze leken. Juist die gebeurtenissen weet Smith zo mooi te verwoorden en uit te vergroten.
We zitten momenteel in een vreemde overgangsfase naar het ‘nieuwe normaal’. Wat dat precies inhoudt, dat weten we nog niet. Langzamerhand vallen we weer terug in onze oude patronen; en tegelijkertijd moeten we er meer moeite voor doen. Men mag weer uit eten, maar moet wel van tevoren reserveren. Je kunt op het terras zitten, maar je zult eerst een aantal vragen moeten beantwoorden. In Patti’s wereld kon je gewoon gaan zitten, zonder twee keer na te denken. Je kon zonder plan de deur uitstappen en de stad in gaan.
Ik denk dat het goed is om te kijken naar de wereld van Smith en deze te koesteren; en hiernaast te reflecteren op wat er écht belangrijk is in de tijd waarin wij nu leven. Gaat het om de roem, het geld en de aandacht? Of is het soms juist beter om in jezelf te keren en in de spiegel te kijken? We leven in een periode waarin er een hoop verandering plaatsvindt. Wat is mijn rol in deze samenleving en hoe voel ik me daarbij?
