Op 8 maart 2021 lanceerde The TittyMag in samenwerking met de Japanse retailer Uniqlo vier t-shirts naar aanleiding van International Women’s Day. De t-shirts zijn ontworpen door vijf vrouwelijke kunstenaars van Nederlandse bodem. In navolging van Judith Pool en Marina Heuvelman is het deze week de beurt aan Wies van der Wal en Sisters Janssen. Wij ontvangen de dames in de digitale TittyMag-zoomkamer; en spreken ze over inclusiviteit, hun ervaring met het creatieve werkveld en onze samenwerking met Uniqlo, een kledingmerk dat zich kenmerkt door eenvoud, kwaliteit en duurzaamheid.
We zien Wies zittend voor haar prikbord, vol met eigen creaties in allerlei kleuren. De Sisters komen één voor één binnen in het gesprek.
Hoe ervaren jullie het werken in de kunstwereld als vrouwelijke makers?
Ziarah Janssen: “Tisja en ik zijn onze samenwerking gestart tijdens de coronacrisis, waardoor we nog weinig gezien en geproefd hebben van de musea op dit moment. Maar ik ga regelmatig naar musea; en hier zie je toch vaak alleen de gevestigde kunstenaars.
Ook als ik naar de kunstgeschiedenis kijk, vind ik de representatie van de vrouw vrij minimaal.”
Tisja Janssen: “Bij Ziarah voert schilderen de boventoon, ikzelf ben conceptueel artiest. Wanneer ik denk aan kunst, denk ik niet direct aan kunstgeschiedenis of musea. Wat mij opvalt, is dat er op dit moment een beweging plaatsvindt binnen de kunstwereld. Fotografen en make-up artiesten creëren bijvoorbeeld op een nieuwe en bijzondere manier beeld.
In deze vorm van kunst ervaar ik veel diversiteit. Ik merk dat beelden en mensen op een andere manier worden getoond. Dit inspireert ons als makers en sluit aan op het type kunst dat wij zelf graag neer willen zetten.”
Wies van der Wal: “Kunst omvat zo veel. De kunstwereld is veel meer dan de bekende musea alleen. En in mijn optiek is de kunstwereld al veel toegankelijker geworden dan vroeger. Maar ik ben wel van mening dat vrouwen vaker het podium moeten pakken om te zorgen voor een goede balans tussen mannelijke en vrouwelijke makers.”
Alle dames knikken instemmend.
Ziarah Janssen: “Daar kan ik me in vinden. Ik merk ook dat de kunstwereld toegankelijker is geworden, maar ik vraag me wel af in hoeverre dit gevoel te maken heeft met de bubbel waarin wij ons bevinden. Wat ik ervaar, is dat steeds meer kledingmerken interesse tonen en een samenwerking aan willen gaan. Ik vind het mooi dat een merk als UNIQLO een platform biedt aan vrouwelijke kunstenaars. Het is een enorme vooruitgang dat er vanuit verschillende hoeken een groeiende interesse is in de kunstwereld.”
Zien jullie jezelf ooit in een museum hangen?
Tisja Janssen: “Als wij aan kunst denken, liggen onze gedachten vrij ver af van de grote musea. Hier zie je vaak hetzelfde type kunstenaar terug, er weinig sprake van diversiteit. Dit maakt de drempel absoluut hoger. Het beeld dat ik heb, en dat deze plekken ook uitstralen, is dat het bijna onhaalbaar is dat onze kunst daar ooit zal hangen. Dit ontneemt me alle durf om naar zo’n museum toe te stappen. Het zou heel tof zijn als plekken als deze toegankelijker worden voor jonge kunstenaars.”
Wies van der Wal: “Ik heb een grafische achtergrond, waardoor ik niet heel bekend ben met deze kant van de kunstwereld. Ik kan me voorstellen dat die toegankelijkheid gestimuleerd moet worden om makers te motiveren tot het maken van nieuwe kunst.”
Zijn er dromen die jullie ambiëren binnen je eigen werk?
Ziarah Janssen: “Wij hebben een heleboel dromen; en die voelen voor mij niet onrealistisch. Als we praten over het Stedelijk Museum of het Rijksmuseum, voelt dit wel als een ver-van-ons-bed-show, maar iets minder grootschalige plekken voelen voor mij wel haalbaar. Ik weet nog niet precies hoe, maar heb hier een goed gevoel bij. Ik denk dat de grote steden klaar zijn voor meer vrouwelijke kunstenaars.”
Tisja Janssen: “We hebben een droom om samen met een tof merk een collectie en campagne te lanceren, met onze prints en vibes. Er zijn zoveel verschillende wegen om ergens te komen, dat ik er van overtuigd ben dat dit ons gaat lukken.”
Wies van der Wal: “Ik denk zeker dat er ruimte is om mijn dromen waar te maken. Ik voel me niet tegengehouden. Wij allemaal niet, denk ik.”
Ziarah Janssen: “Daar ben ik het mee eens. Máár: de handvatten ontbreken nog. Ik zou nu niet weten naar wie ik toe zou moeten stappen. Misschien zouden we als kunstenaars wat brutaler moeten zijn. Ik ben er wel van overtuigd dat het deels in eigen handen ligt.”
Wies van der Wal: “Precies, we moeten dat podium pakken en onszelf naar voren duwen.”
Waarom denken jullie dat het in eigen handen ligt?
Ziarah Janssen: “Als je iets wil bereiken, zeker als creatieveling, dan moet je daarvoor vechten. Zo zullen er zeker deuren openen, ook al voelt het soms alsof je ze open moet trappen. Wat ik jammer vind, is dat je als vrouwelijke kunstenaar heel hard moet zoeken naar geschikte plekken om je kunst te exposeren. Maar het is een wisselwerking. Als kunstenaar moet je geen afwachtende houding hebben, dan gebeurt er niets.”
Tisja Janssen: “Daar ben ik het mee eens, maar het wordt ons niet makkelijk gemaakt.
Het voelt alsof we tien keer zo hard moeten rennen om dingen voor elkaar te krijgen.”
Zijn jullie optimistisch gestemd over de veranderingen binnen de kunstwereld?
Wies van der Wal: “Ja, als je kijkt naar tien jaar geleden, is er al veel veranderd. Op de kunstacademie had ik veel vrouwelijke docenten; en hier zit gelukkig een stijgende lijn in.”
Tisja Janssen: “Die stijgende lijn zie ik ook. Maar als ik kijk naar wat vrouwelijke kunstenaars verdienen in tegenstelling tot mannen, dan zijn deze verhoudingen scheef. Hier valt nog veel te winnen.”
Ziarah Janssen: “Er gebeuren zeker goede dingen voor vrouwen en door vrouwen. It’s all babysteps.”
Jullie hebben beiden een prachtig ontwerp gemaakt op het Uniqlo Shirt. Welk gevoel willen jullie hiermee uitdragen?
Tisja Janssen: “Met het ontwerp voor dit shirt willen wij de vrouw vieren. Daarom hebben we gekeken naar de innerlijke, vurige, vrouwelijke kracht. Onze inspiratie is de ontembare vrouw. Het gevoel dat zij bij ons oproept, wilden we portretteren op ons canvas. We maken daarom gebruik van de kleur rood om het vuur te benadrukken.”
De Sisters Janssen laten een aantal kleuren zien die ze hebben verwerkt in hun ontwerp.
Wies van der Wal: “Voor jezelf opkomen als vrouw vind ik een belangrijk thema. Dit heb ik verwerkt in mijn ontwerp, omdat ik het belangrijk vind om hier de aandacht op te vestigen. De vrouw op mijn shirt staat vol in haar kracht, en dit is ook het gevoel wat ik de mensen mee wil geven. Die empowerment!”
Hoe belangrijk is het om vrouwelijke makers te etaleren?
Tisja Janssen: “Dit is super belangrijk. Als jongvolwassene ervaar je steeds meer hoe scheef de representatie is. Daarom is deze samenwerking ook zo tof.”
Ziarah Janssen: “En door deze samenwerking leren we ook nieuwe vrouwelijke makers kennen. Dat vind ik leuk en heel belangrijk. Ik betrap mezelf er namelijk op dat ik niet goed weet waar ik moet zoeken naar vrouwelijke kunstenaars. Ik zoek vaak via social media, maar door dit soort projecten maak je op een andere manier kennis met elkaar. Ik vind het interessant om met andere vrouwen uit te wisselen wat hen bezighoudt en motiveert om door te gaan. Zo hebben we steun aan elkaar.”
De dames nemen instemmend een slok uit hun kop met koffie.
Wies van der Wal: “Hier sluit ik me bij aan. Ik vind het tof om nieuwe kunstenaars te ontmoeten, vrouwen in het bijzonder. Door samen te werken kunnen we elkaar helpen. Juist in deze tijd is het ontzettend belangrijk om elkaar verder te helpen.”
Wat is jullie toekomstdroom?
Ziarah Janssen: “Met z’n allen in het Rijksmuseum! Het klinkt cheesy, maar het zou fantastisch zijn als we allemaal gelijke rechten hebben. Dat is voor mij de ideale wereld, al vind ik het lastig om me dit voor te stellen.”
Wies van der Wal: “Ik hoop dat mensen in toekomst het woord ‘kunst’ niet meer associëren met een oude witte schilder, maar dat dit beeld verbreed wordt.”
Tisja Janssen: “Het zou goed zijn als er een vrouwelijke minister-president verkozen werd. Ik zou heel graag meer vrouwen aan de top van de samenleving willen zien. Het is in alle lagen van belang dat er meer verscheidenheid is in de representatie.”
Van 15 tot en met 22 maart zullen de t-shirts te zien zijn op de volgende locaties:
Wies van der Wal in UNIQLO Grote Marktstraat in Den Haag
Sisters Janssen in UNIQLO Kalverstraat in Amsterdam
