Hoe inclusief is de kunstwereld? Een belangrijk onderwerp waar veel over gezegd kan en moet worden. Wij gaan erover in gesprek met de mensen die hier middenin zitten: van kunstenaars, directeurs en conservatoren tot galeriehouders. Dit keer spreken we erover met Aukje Dekker.
Aukje is een creatieve kernbom en kunstenaar in de breedste zin van het woord. Daarnaast kunnen we haar kennen als oprichter en mede eigenaar van SEXYLAND.
TTM: Wat is voor jou van groot belang als kunstenaar?
Aukje: “De dingen die ik maak gaan veelal over waarde, authenticiteit en waarom iets is zoals het is. De vorm is hierbij altijd anders. Vroeger dacht ik; ‘M’n kunst moet op elkaar lijken, hoe herkennen mensen je anders?’ Maar dan zou ik kunst maken voor anderen, en iets doen wat niet in mijn aard zit. Dus die gedachte heb ik een lange tijd geleden laten varen. Nu maak ik alles; van VR installaties, schilderijen tot sculpturen. Op het eerste oog raak ik kant nog wal, maar in essentie is dat precies de rode draad”.
TTM: Je bent oprichter van SEXYLAND; een club en kunstwerk tegelijkertijd. Wat wil je met deze club neerzetten?
Aukje: “Sexyland is een manusje van alles. De muren vormen niets anders dan een kader, een verantwoording dat je daarbinnen alles mag doen en maken wat je wilt. Het is een poging tot pretentieloze vrijheid. Ik zeg expres ‘poging’, want als ik wil dat anderen ‘proberen’ moet ik zelf ook niet net doen alsof ik er al ben. In mijn ogen is het de eerlijkste club die er is. Het gaat meer over ‘ik ben, en ik wil wat’ dan over de reactie daarop, of de ontvanger daarvan. We geven ruimte en vertrouwen aan iedereen die iets wil maken. Van 10 tot 100 jaar, het is de intentie die telt. Ik denk dat dit ook voelbaar is. Het gaat weg van de betuttelende aanpak qua inclusiviteit, waarin iets vaak toch ‘bedacht’ wordt. Wij hebben het nooit over het metaniveau, we laten iedereen gewoon z’n gang gaan zonder te oordelen over hoe cool of belangrijk het is. Ik geef mensen bij SEXYLAND de ruimte die ik mezelf ook gun als kunstenaar.
We hebben nu een nieuw tijdelijk pand, SEXYLAND World en gaan zo langzaam over naar Super SEXYLAND World, waar we voor altijd kunnen blijven. Dat voelt als een soort legacy, een cadeautje aan de stad. Waar bij SEXYLAND alles na elkaar bestond, zal bij SEXYLAND World alles naast elkaar bestaan. Zo hopen we dat al die bijzondere subculturen die we de revue hebben zien passeren nog meer met elkaar in contact komen.”
TTM: Wie zijn jouw favoriete kunstenaars?
Aukje: “Bas Jan Ader, Ulay, Marijke van Warmerdam, Louise Lawler en Barbara Kruger. Al deze kunstenaars hebben, net als mijn vrienden, dezelfde kwaliteiten; ze hebben een sterke mening, en tegelijkertijd voelen ze geen angst om kwetsbaar te zijn. Een huilende Bas Jan Ader die bloemen schikt in de kleuren van Mondriaan, Ulay en Marina die samen zulke eerlijke en simpele performances hebben gemaakt. Of Louise Lawler die als een van de eerste vrouwen de kunstwereld op de hak nam door het werk van anderen als haar eigen te nemen.”
TTM: Hoe inclusief is de kunstwereld op dit moment volgens jou?
Aukje: “De kunstwereld is niet inclusief, omdat de wereld niet inclusief is. Ik voel wel een bepaalde druk om vrouwen te vertegenwoordigen. Je merkt toch dat wanneer je een lijst kunstenaars samenstelt, voor een show of idee, er te weinig vrouwen tussen staan. Ik vraag me dan af: ‘Hoe komt dat? Waarom denk ik eerst aan mannelijke kunstenaars?’
TTM: Hoe ervaar jij dit in je eigen leven?
Aukje: “Ik merk dat ik me hier veel bewuster van ben geworden sinds ik moeder ben. Ik heb een zoon van 7 jaar, en ik wil dat hij begrijpt dat ik net zo bad ass ben als zijn vader. Daar loop ik tegenaan. Ik voel dat ik daar extra m’n best voor moet doen, bijna voor moet vechten. Soms voer ik gesprekken met m’n vriend die ik gênant vind, zoals; “Je moet mij die tak laten zagen, want ik wil laten zien dat ik dit ook kan, en dat hij dat soort dingen niet alleen aan jou hoeft te vragen.” Vervolgens zaag ik in m’n arm terwijl ik leuk lach naar m’n kind. Maar goed, misschien is dat ook een vader-zoon ding. Ik vind het vooral vervelend dat, op het moment dat we ‘The A-team’ kijken, al die dametjes als slappe vaatdoeken gered moeten worden door de man. Begrijp me niet verkeerd; ik vind het leuk om samen te zijn met iemand die dingen kan die ik niet kan. Maar ik merk wel dat het me irriteert dat je, wanneer je een kind zou vragen wie nou wie redt, ze nog steeds allemaal zouden zeggen: “papa redt mama”.”
TTM: En op welke manier zouden we de (kunst)wereld inclusiever kunnen maken volgens jou?
Aukje: “Ja, dat is dan toch echt die stereotypering. Wat ik eerder noemde over series en films geldt ook voor boeken. Voor mij is dit hetzelfde als met de – terechte- opstand van alle POC die denken: ‘met wie moet mijn kind zich identificeren? Waar is de zwarte superheld?’ Het zou tof zijn als er in niet één, maar in minimaal de helft van de dingen die geproduceerd worden geen moeder in de keuken staat waar de kinderen langs moeten sluipen met hun geheimpje, maar dat zij zelf de partner in crime is. Er is maar 1 perspectief. Hetzelfde geldt voor de kunstwereld. Ik kreeg op de Kunstacademie alles aangeboden, van Caravaggio tot Duchamp, maar dat is maar zo’n klein gedeelte van de wereld. Wanneer we alles zien kan iedereen scherpstellen op datgene wat ie wil. Tegelijkertijd zit daar een hobbel, dit is iets waar ik nog niet uit ben. Is de kunst, dat identificeren; die eeuwige curator-tekst die handelingen in perspectief plaatst om het spannender en begrijpelijk te maken voor de toeschouwer? Of is de kracht van kunst dat je kunt kiezen wat je wilt, zonder je ergens toe te verhouden; doorgaan waar politiek, ethiek en taal stoppen? Het belang is niet belangrijk. Het verhaal hoeft niet van jou te zijn.
Uiteindelijk gaat het niet over ras of geslacht, maar over zeggenschap, over macht. Wanneer we dit anders gaan benaderen komen we er pas. Anders draait alles zich gewoon om. ‘Then women rule the world’, en hebben we hetzelfde probleem in de vorm van een Old Girly Network. Evolutie duurt langer dan we zouden willen, maar na elke vulkaanuitbarsting is de grond weer vruchtbaar.”
Wil je meer weten over Aukje? Klik dan hier om haar te volgen op Instagram, of neem een kijkje op haar website!
