Ik gaf vroeger bijles. En voor de mensen die me een beetje kennen hoor ik nu al ‘WTF WAS JIJ NIET?!’ door mijn scherm klinken. Nou even voor de goeie orde: vakkenvuller, barista, banketbakker, sushichef, (bijles)docent, presentator, muzikant en columnist. In die volgorde. Enfin, bijles dus. Ik gaf voornamelijk Taal waardoor ik wekelijks uren aan vocabulair-lijstjes doornam met leerlingen. Ik vind taal het mooiste wat er is. Het verandert steeds, kan verwoesten en genezen, en laat vaak meer zien over een samenleving dan de mens zelf had kunnen opschrijven. Het is 2019, welkom in het jaar van de ‘woke-abulaire’. Nog nooit had je zoveel manieren om mensen te laten weten dat je een irritante wereldverbeteraar bent nog voor je ergens de zin ‘hebben jullie ook vegan opties?’ hoeft te zeggen.
We zitten op dit moment in een ‘politiek correct klimaat’ waardoor mensen het gevoel hebben dat ze extra veel op hun taal moeten letten. Top! Houdt ons lekker scherp. Er kunnen zich dan ook drie situaties voltrekken binnen onze nieuwe gevoelige sneeuwvlok-cultuur.
– woorden verzinnen voor dingen die er niet zijn
– woorden niet willen loslaten
– woorden overnemen
Jaja avocadotoast-vreters, wat is het een heerlijke tijd voor taal. ‘Ja maar, ik mag zoveel niet meer zeggen.’ Leuk toch! Daar krijg je namelijk 20 nieuwe woorden voor terug. De YAAAAS QUEENS en CIS GENDER WITTE MANNEN WOEDE vliegen je om de oren. Maar waar komt dat ‘yas queen’ vandaan? Wat betekend in godsnaam ‘cis gender’ en wie leeft nou echt serieus alleen op avocado toast? Dat laatste is makkelijk te beantwoorden. Niemand. Die eerste twee zijn wat ingewikkelder. Want, van wie is taal eigenlijk? Wie bepaald definities en zijn er echt woorden die je kan ‘toe-eigenen’?
De uitdrukking ‘yas queen’ komt uit de LHBTQ+ gemeenschap. En om nog specifieker te zijn, het is een ‘ebonic’ uit de ballroom gemeenschap. Dan denk je ‘Samya, wtf is nou weer een ebonic?’ Nou, doe je figuurlijke riem om kids want nu wordt deze column pittig. Ebonics, oftewel ‘African American Vernacular English’ (AAVE) is een zijtak van de Engelse taal waar veel woorden onder vallen die vaak gewoon wordt gezien als ‘internet’-taal. Grammatica als ‘He be working’ en ‘Can I has’ valt hieronder. Maar ook uitdrukkingen zoals ‘hey girl’ en dus ‘yas queen’ vanuit de LHBTQ+ gemeenschap. AAVE wordt vaak gezien als ‘slecht’ Engels of ‘jongerentaal’ nu dat jongen op internet vaak AAVE gebruiken vanuit alle windstreken. Ook vanwege de populariteit van rapmuziek. En, nu komt de magische zin. AAVE is ontstaan uit tromgeroffel de slavernij. Dus…tjah.
Nu ben ik niet Afro-Amerikaans, noch openlijk deel van de LHBTQ+ gemeenschap, mag ik dan wel AAVE gebruiken? Wie bepaalt dat ‘wit’ zeggen beter is dan ‘blank’? Mag ik mezelf een ‘persoon van kleur’ noemen ondanks dat ik praktisch doorzichtig ben van huidskleur? Wat nou als ik helemaal geen ‘persoon van kleur’ wil zijn? Waarom moet ik mijn relatie opeens hetronormatief noemen? EN IK BEN ALLERGISCH VOOR AVCADO. Zijn woorden van mensen? Is het normaal dat een groep wel een woord mag gebruiken en een ander niet? Kan je iemand verplichten je iets te noemen? Dat zijn vragen die we nu aan elkaar stellen, en ik ben laaiend enthousiast. Het hoeft namelijk niet altijd goed te gaan. Van fouten leer je, maar oh wat komt er toch moois uit als taal verbindt i.p.v. kapot maakt.
We moeten al zoveel tegenwoordig. Geen R Kelly meer, geen Michael Jackson meer, geen hij of zij meer, ik mag niet eens meer kanker zeggen…Schrok je van dat laatste? PERFECT. Dat is namelijk precies wat ik met deze column wil zeggen. Emoties rond woorden veranderen. We zijn het als samenleving bijna universeel over eens dat ‘kanker’ voor dingen zetten eigenlijk nergens op slaat. We zijn bijna zover dat we ook het ‘n’ woord voor mensen taboe vinden. Taal verandert. Taal went. Taal komt altijd goed. Ben je nu boos over het woord ‘genderneutraal’? Joh, dat komt helemaal goed. Thuis heb je toch ook niet twee aparte toiletten. VERASSING! Dat is dus ook een ‘genderneutraal’ toilet. Nu heb je er gewoon een woord voor! Taal is niet eng. Taal kan eng zijn. Luister naar elkaar. Leer wat pijn doet. Maak fouten, zeg sorry. En vooral, blijf dus alsjeblieft weg van 10,- avocadotoast.<
